top

banner up 02

Αιτωλοακαρνάνες πρωθυπουργοί
του Απόστολου Π. Κουζέλη

 

Σπυρίδων Τρικούπης 1788 - 1873

Πρωθυπουργός
από 25-01-1833 έως 12-10-1883

Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1781. Γιός του Ιωάννη Τρικούπη. Πρώτοι δάσκαλοί του ο Παν. Παλαμάς και ο Γρηγ. Παλαμάς. Ο Σ Π Τρικούπης είναι ο ΠΡΩΤΟΣ Πρωθυπουργός της Ελλάδας. Γλωσσομαθέστατος γνώριζε στην εντέλεια τα Αρχαία Ελληνικά, τα Λατινικά, την Γαλλική, την Αγγλική και την Ιταλική. Άνθρωπος με σπάνια μόρφωση, οξύτατο πνεύμα με ευγλωττία. Υπήρξε σπουδαίος συγγραφέας έγραψε την "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821", το "Δήμο" την "Λίμνη του Μεσολογγίου" κ.λπ.

Επιδόθηκε σε αρχαιολογικές μελέτες. Ο Καποδίστριας με τον ερχομό του στην Ελλάδα τον διόρισε Γενικό Γραμματέα της Ελληνικής Επικράτειας δηλ Πρωθυπουργό και επίσης με τον ερχομό του Όθωνα, στις 25 Ιανουαρίου1833 έγινε ο πρώτος Πρωθυπουργός του Ελληνικού Βασιλείου.

Διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών Δημοσίας εκπαίδευσης, Αντιπρόεδρος της Γερουσίας πρεσβευτής στο Λονδίνο.
Παντρεύτηκε τη Αικατερίνη Μαυροκορδάτου, αδελφή του Αλέξανδρου, και απέκτησαν δύο παιδιά το Χαρίλαο τον μετέπειτα πρωθυπουργό και την Σοφία. Πέθανε στις 12 Φεβρουαρίου 1873 σε ηλικία 85 ετών από αρθρίτιδα.


 

Ζαφείριος (Ζηνόβιος) Ι. Βάλβης 1800 - 1872

Πρωθυπουργός
από 09-02-1863 έως 18-03-1863
από 16-04-1864 έως 26-07-1864

Γεννήθηκε το 1800 στο Μεσολόγγι .Όταν εγγράφηκε στη Θεολογική σχολή της Χάλκης για να σπουδάσει θεολογία μετέβαλε το όνομά του σε Ζηνόβιος. Γιος του Ιωάννη που ήταν ιερέας (όρα στο Δημήτριο Βάλβη) σπούδασε νομικά στη Ιταλία και όταν γύρισε στην Ελλάδα διορίστηκε εισαγγελέας στη Άμφισσα. Αφού παραιτήθηκε από το δικαστικό σώμα δικηγορούσε στο Μεσολόγγι.

Το 1844 στις εκλογές της 25 Οκτωβρίου εξελέγη παμψηφεί βουλευτής αφού για τυπικούς λόγους είχε ακυρωθεί η πρώτη του εκλογή. Διατέλεσε πρωθυπουργός από 09-02-1863 έως 18-3-1863 και από 16-4-1864 έως 26-7-1864. Διετέλεσε κατά επανάληψη υπουργός Δικαιοσύνης , Οικονομικών, και Εσωτερικών. Το 1845 "εις ένδειξιν διαμαρτυρίας" για την κατοχή του Πειραιά υπέβαλε παραίτηση από υπουργός. Στις 17 Ιανουαρίου 1863 εκλέχτηκε πρόεδρος της Β΄ Εθνοσυνέλευσης.
Από το γάμο του με την Αρσινόη Ραζηκότσικα απέκτησε εννιά παιδιά τρεις γιους και έξι κόρες.

Πέθανε στις 25 Αυγούστου 1872 πένης και τάφηκε δημοσία δαπάνη αφήνοντας την πολυμελή οικογένειά του έχουσα ανάγκη περιθάλψεως.

 


 

Δημήτριος Ι. Βάλβης 1814 - 1892

Πρωθυπουργός
από 30-4-1886 έως 9-5-1886

 Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1814 αδελφός του Ζαφείριου. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Πίζας. Όταν επανήλθε στην Ελλάδα το 1835 διορίστηκε αντεισαγγελέας Πρωτοδικών. Στο δικαστικό σώμα υπηρέτησε 50 χρόνια και έγινε πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Το 1872 Ο πατέρας του Ιωάννης που ήταν ιερέας και κριτής στο "Πρώτο Δικαστήριο Αιτωλίας" (1823) σκοτώθηκε κατά την ανατίναξη του Ανεμόμυλου στις 12 Απριλίου 1826.

Το 1886 όταν οι ευρωπαϊκοί στόλοι απέκλεισαν τα Ελληνικά παράλια για να εξαναγκάσουν τη χώρα σε αφοπλισμό, ο βασιλιάς Γεώργιος ο Α΄ ανέθεσε στο Δημ. Βάλβη το σχηματισμό κυβέρνησης που ορκίστηκε στις 30 Απριλίου 1886.
Το 1875 ως πρόεδρος του Αρείου Πάγου προήδρευσε του ειδικού δικαστηρίου, το οποίο δίκασε αρχιερείς, υπουργούς και δικαστικούς επί συμωνία.

Την Πρωθυπουργία τη δέχτηκε όπως ο ίδιος χαρακτηριστικά έλεγε, όχι για να διαδραματίσει ρόλο πολιτικού ανδρός αλλά για να χρησιμεύσει ως ανώτατος υπηρέτης του Κράτους.
Πέθανε στις 30 Νοεμβρίου 1892 στη Αθήνα σε ηλικία 78 ετών και ετάφη στο Α' Νεκροταφείο με ιδιαίτερες τιμές.

 


 

Επαμεινώνδας Δεληγιώργης 1829 - 1879

Πρωθυπουργός
από 20-10-1865 έως 04-11-1865
από 13-11-1865 έως 28-11-1865
από 09-07-1870 έως 07-12-1870
από 08-07-1872 έως 08-02-1874
από 26-11-1876 έως 02-12-1876
από 26-02-1877 έως 18-05-1877

Γεννήθηκε στη Τρίπολη όπου είχε εγκατασταθεί ο πατέρας του Μήτσος αρχηγός του πυροβολικού στο πολιορκημένο Μεσολόγγι. Ο ίδιος ο Επαμεινώνδας έλεγε " Πατρίς Μεσολόγγιον". Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στη Τρίπολη,ο πατέρας του όμως μετατέθηκε στο Μεσολόγγι και συνέχισε την εκπαίδευσή του στη ηρωϊκή πόλη. Το 1841 η οικογένεια Δεληγεώργη ήλθε στην Αθήνα. Εγγράφεται στη νομική και ασχολείται με τη δημοσιογραφία.

Το 1848, μέλος της ηγεσίας της Χρυσής Νεολαίας, διαδήλωσε επικεφαλής των φοιτητών, στους δρόμους της Αθήνας με το σύνθημα "Ζήτω η Δημοκρατία". Κατά την δεκαετία 1850-1859 δικηγορεί στο Μεσολόγγι, το 1856 παντρεύεται την Ξανθή Γιουρδή από την Ύδρα.
Απέκτησαν επτά παιδιά πέντε κορίτσια και δύο αγόρια. Υπήρξε υπόδειγμα οικογενειάρχη. Στις 7 Νοεμβρίου 1859 μπήκε στη Βουλή ως ανεξάρτητος βουλευτής μοναδικός αντιπολιτευόμενος. Από την πρώτη του αγόρευση επιβάλλεται με τη γοητεία του λόγου.

Ο Δεληγεώργης συνέταξε επί κιλλίβαντος πυροβόλου στο στρατώνα πυροβολικού Αθηνών (πλατεία Ταχυδρομείου) το επαναστατικό διάγγελμα της προσωρινής Επαναστατικής Επιτροπής που φέρει τις υπογραφές του Βούλγαρη, του Κανάρη και του Ρούφου.
Στις 20 Οκτωβρίου 1865 σχημάτισε την πρώτη κυβέρνηση. Διετέλεσε πρωθυπουργός έξη φορές.
Στις 17 Οκτωβρίου 1878 ο βασιλιάς κάλεσε τον Δεληγεώργη να σχηματίσει κυβέρνηση αλά εκείνος αρνήθηκε. Δεν μπόρεσε να λησμονήσει ότι στις 14 και 15 Ιανουαρίου 1878 Αθηναίοι διαδηλωτές πετροβολούσαν το σπίτι του.

Ήλθε στο Μεσολόγγι "φερόμενος επί των τεναγών της αλμυράς λίμνης η διατρέχων τας ερήμους προς τον Αράκυνθον τρίβους..." "διέπλευσε δι΄υστάτην φοράν την λίμνην, αποχαιρέτησε την ένδοξον πόλιν και παρακάμψας το Βασιλάδι αφίκετο εις Αθήνας".

Απεβίωσε στις 14 Μαϊου 1879 σε ηλικία 50 ετών. Κηδεύτηκε από τον Μητροπολιτικόν Ναόν. Το φέρετρον έφερον Μεσολογγίτες φοιτητές. Στη κηδεία παρέστη ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ ενώ επικείδιο εκφώνησε ο Χαρ Τρικούπης.

 


 

pm 05 Χαρίλαος Σπ. Τρικούπης 1832 - 1896

Πρωθυπουργός
από 25-04-1875 έως 15-10-1875
από 21-10-1878 έως 26-10-1878
από 10-03-1880 έως 13-10-1880
από 03-03-1882 έως 19-04-1885
από 09-05-1886 έως 24-10-1890
από 10-06-1892 έως 03-05-1893
από 30-10-1893 έως 12-01-1895

 Γεννήθηκε στις 11 Ιουλίου 1832 στο Ναύπλιο. Μητέρα του ήταν η Αικατερίνη Μαυροκορδάτου αδελφή του Αλ. Μαυροκορδάτου. Τον βάπτισε ο Ανδρέας Μιαούλης. Το 1834 η οικογένεια Τρικούπη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου ο Χαρίλαος έκανε τις γυμνασιακές του σπουδές με καθηγητές τον Γ. Γεννάδιο και τον Γ. Παπαδόπουλο. Σπούδασε νομικά στα πανεπιστήμια της Αθήνας και του Παρισιού και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της νομικής του Παρισινού πανεπιστημίου με άριστα. Το 1845 διορίσθηκε άμισθος ακόλουθος και το 1855 γραμματέας της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο.

Στις 12 Απριλίου 1863 επέστρεψε στην Ελλάδα και κατατάχθηκε στην Εθνοφυλακή ως απλός εθνοφύλακας ενώ μπορούσε ως πτυχιούχος της νομικής να καταταγεί ως λοχαγός. Τότε η αδελφή του Σοφία μόλις τον είδε είπε κλαίοντας "Χθες πρεσβευτής στο Λονδίνο σήμερα στρατιώτης στην Αθήνα".
Στο Λονδίνο έκανε σπουδαίες γνωριμίες. Διαπραγματεύτηκε την υπογραφή της σύμβασης παραχωρήσεως των Επτανήσων. Βέβαια οι μεγάλες δυνάμεις είχαν αποφασίσει την παραχώρηση των νήσων με την εκλογή του Γεωργίου Α'. Τότε είπε ο Τρικούπης στον Πάλμερστον που είχε βαπτίσει προίκα του Γεωργίου τα Επτάνησα: "Είναι η πρώτη φορά που η προίκα της νύφης συμφωνείται εν αγνοία του γαμπρού".

Το Μάϊο του 1864 συναντήθηκε για πρώτη φορά με τον βασιλιά Γεώργιο στη Κέρκυρα κατά την επίσημη παραλαβή των νήσων και ο βασιλιάς του είπε "έχω ακούσει πολλά για σας, κύριε Τρικούπη".
Μετά από την Κέρκυρα πήγε στο Μεσολόγγι όπου παρεχώρησε τους μισθούς του που έλαβε ως απεσταλμένος στο Λονδίνο για να γίνει το υδραγωγείο της πόλης. Τον Μάϊο του 1865 εξελέγει για πρώτη φορά βουλευτής και έγινε υπουργός εξωτερικών στη Κυβέρνηση Αλ. Κουμουνδούρου. Το Μάρτιο του 1872 έγινε αρχηγός κοινοβουλευτικής ομάδας που πήρε το όνομα Πέμπτο Κόμμα και είχε για έμβλημα τη ελιά.

Στις 29 Ιουνίου 1874 ο Τρικούπης δημοσίευσε ανωνύμως στη εφημερίδα "Καιροί" του Κανελλίδη με τίτλο "Τις πταίει" με το οποίο επέρριπτε ευθύνη στο βασιλιά για τη υπάρχουσα κατάσταση. Και πρότεινε να δείξει ο βασιλιάς σεβασμό στη δεδηλωμένη. Δημιουργήθηκε σάλος, προφυλακίστηκε ο Τρικούπης και ο εκδότης της εφημερίδας. Το 1883, το 1890 και 1894 έγιναν δολοφονικές απόπειρες εναντίον του.
Στις εκλογές που έγιναν στις 10 Ιανουαρίου 1895 ο Τρικούπης δεν εκλέχτηκε. Τότε είπε και την ιστορική πλέον φράση <<ανθ' ημών ο κ Γουλιμής>>. Στις αναπληρωματικές εκλογές που έγιναν ένδεκα μήνες αργότερα στο Βάλτο εκλέχτηκε παμψηφεί. Όταν έμαθε το αποτέλεσμα η αδελφή του Σοφία είπε: "Ουσιαστικά δεν έχουμε εκλογικό αποτέλεσμα αλλά αίτηση συγνώμης.." και διερωτήθηκε χαμηλόφωνα: "Θα τη δεχθεί";

Το Σάββατο 30 Μαρτίου 1896 το απόγευμα σε ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου "Gray & d' albion" στις Κάννες της γαλλικής Ριβιέρας ο αναμορφωτής και ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς της Ελλάδας πέθανε έχοντας κοντά του την αδελφή του Σοφία και τον εξάδελφόν του Κων Τρικούπη.

Διετέλεσε επτά φορές πρωθυπουργός δέκα έξι υπουργός και εννέα βουλευτής. Φιλελεύθερο πνεύμα, σεβόταν το σύνταγμα και πίστευε στον κοινοβουλευτισμό. Αγωνίστηκε να επιβάλει νέους τρόπους διοίκησης, "Η Ελλάς θέλει να ζήσει και θα ζήσει", έλεγε. Για τους Δ.Υ. ψήφισε τους νόμους "περί προσόντων δημοσίων υπαλλήλων" και "περί του ακατάσχετου του μισθού των δημοσίων υπαλλήλων και των στρατιωτικών". Μεγάλη προσπάθεια κατέβαλε για την ανόρθωση του κράτους του νόμου. Έκανε εκκαθάριση του δικαστικού σώματος . Ψήφισε σειρά ποινικών νόμων.

Στην εξωτερική πολιτική ήταν προσανατολισμένος προς την Αγγλία, επεδίωξε την βαλκανική συνεργασία και την ειρηνική συμβίωση με την Τουρκία. Ζητούσε ανεξαρτησία για την Κρήτη, Θεσσαλία και Ήπειρο. Επεδίωξε τη δημιουργία ισχυρού στρατού και ναυτικού και αναμόρφωσε τη Σχολή Ευελπίδων. Προσπάθησε να ανορθώσει την οικονομία με την προσέλκυση κεφαλαίων και την κατασκευή μεγάλων δημοσίων έργων, όπως κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου, αποξήρανση της λίμνης Κωπαϊδας, διάνοιξη του Ισθμού της Κορίνθου. Στην εκπαίδευση πάρθηκαν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό με νέα προγράμματα και εκπόνηση νέων διδακτικών βιβλίων.

 


 

pm 06 Νικόλαος Α. Στράτος 1872 - 1922

Πρωθυπουργός
από 30-04-1922 έως 04-05-1922

Γεννήθηκε το 1872 στην Αθήνα, γιος του στρατηγού Ανδρέα Στράτου από το Βάλτο. Σπούδασε νομικά. Το 1902 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής. Μετά την επανάσταση του Στρατιωτικού Συνδέσμου στα 1909 τάχθηκε υπό την σημαία του Ε Βενιζέλου και το 1911 εξελέγη πρόεδρος της αναθεωρητικής βουλής. Το 1912 ο Βενιζέλος του ανέθεσε το υπουργείο των Ναυτικών.

Το 1916 αποχώρησε από το Κόμμα των Φιλελευθέρων και ίδρυσε δικό του κόμμα το "Εθνικό Συντηρητικό Κόμμα" στο οποίο προσχώρησαν 16 βουλευτές όταν συγκρούστηκαν η φιλαντλαντική πολιτική του Βενιζέλου με την φιλογερμανική του βασιλιά Κωνσταντίνου. Ο Στράτος τάχτηκε εναντίων της πολιτικής Βενιζέλου.
Διετέλεσε πρωθυπουργός από 30-4-1922-4-5-1922.

Στο Στράτο αποδίδεται το σχέδιο καταλήψεως της Κωνσταντινούπολης. Στη συνεδρίαση της 15ης Φεβρουαρίου 1921 για τον καθορισμό της Ελληνικής στάσεως στη διάσκεψη του Λονδίνου ο Στράτος ετόνησε ότι "ευρισκόμεθα ενώπιον αναθεωρήσεως της Συνθήκης των Σεβρών άνευ της ρητής συναινέσεως της Ελλάδος που είναι νομικώς και πολιτικώς αδύνατος" και κατέλειξε εν μέσω χειροκροτημάτων οτι Η Κωνσταντινούπολη "είναι η πεπρωμένη πρωτεύουσα της Ελλάδος".

Δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο μαζί με τους Δ. Γούναρη, Ν. Θεοτόκη, Π. Πρωτοπαπαδάκη, Γ. Μπαλτατζή, Ξ. Στρατηγό, Μ. Γούδα, Γ. Χατζηανέστη από το έκτατο επαναστατικό στρατοδικείο ως υπεύθυνοι της μικρασιατικής καταστροφής. Εκτελέστηκε με τους παραπάνω στις 15 Νοεμβρίου 1922.

 


 

pm 07 Δαμασκηνός (Δημήτριος Παπανδρέου) 1891 - 1949

Πρωθυπουργός
από 17-10-1945 έως 01-11-1945

Γεννήθηκε το 1891 στη Δορβιτσά Ναυπακτίας όπου έμαθε και τα πρώτα γράμματα. Το γυμνάσιο το τελείωσε στη Καρδίτσα. Σπούδασε νομικά και Θεολογία. Το 1917 χειροτονήθηκε διάκος με το όνομα Δαμασκηνός. Έγινε ηγούμενος στη μονή της Κορώνης, Δντής των γραφείων της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ηγούμενος των μονών Πεντέλης και Πετράκη. Αναλαμβάνει τη σύνταξη καταστατικού χάρτη για το Άγιο Όρος το 1918 και εξασφαλίζεται η ελληνικότητα των μονών. Το 1922 εκλέχτηκε Μητροπολίτης Κορινθίας. Μετά το σεισμό που έγινε στην Κόρινθο ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα για την περίθαλψη των κατοίκων και για το θέμα αυτό μετέβη στην Αμερική για εξεύρεση πόρων ενίσχυσης των σεισμοπλήκτων. Ο Πατριάρχης Φώτιος τον διορίζει έκτακτο Πατριαρχικό Έξαρχο της Αμερικής.

Τον Νοέμβριο του 1938 μετά το θάνατο του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, πλειοψηφείσας του Χρύσανθου Τραπεζούντος 31 έναντι 30 ψήφων. Η εκλογή ακυρώθηκε και σε επαναληπτική εκλέχτηκε ο Χρύσανθος. Ο Δαμασκηνός όμως μετά το Μέγα Μήνυμα θεωρούσε τον εαυτόν του Αρχιεπίσκοπο και τον Χρύσανθο "επιβάτη". Τελικά απομονώθηκε στη μονή της Φανερωμένης στη Σαλαμίνα.

Στις 2-Ιουλίου του 1941 η μείζων Ιερά Σύνοδος με ομόφωνη απόφασή της δέχτηκε ότι Αρχιεπίσκοπος Αθηνών είναι ο Δαμασκηνός. Η Κυβέρνηση με διάταγμα της 5ης Ιουλίου 1941 το αναγνώρισε. Διετέλεσε αντιβασιλιάς από 31 Δεκεμβρίου 1944 έως 31 Μαρτίου 1948 και πρωθυπουργός από 17-10-1945 έως 01-11-1945.
Στη κατοχή έδειξε μεγάλη δραστηριότητα βοηθώντας το ποίμνιό του, τόσο που οι Γερμανοί τον έθεσαν σε κατ' οίκο περιορισμό αφού την τελευταία στιγμή ματαιώθηκε η μεταφορά του στη Γερμανία. Ήταν ένας μεγάλος άνθρωπος, πατριώτης και χριστιανός.

Πέθανε στις 20 Μαϊου 1049 σε ηλικία 58 ετών. Μέρος της περιουσίας του άφησε για την ίδρυση εκκλησιαστικού φροντιστηρίου για την μετεκπαίδευση των κληρικών.

 


 

pm 08 Γεώργιος Αθανασιάδης - Νόβας 1893 - 1987

Πρωθυπουργός
από 15-07-1965 έως 06-08-1965

Γεννήθηκε στη Ναύπακτο το 1893. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και δικηγόρησε μερικά χρόνια στη Αθήνα. Εξελέγη δέκα φορές βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας. Διατέλεσε γραμματέας, αντιπρόεδρος και πρόεδρος της βουλής Και πλειστάκις υπουργός. Στις 15-7-1965 μετά τη παραίτηση του Γ Παπανδρέου, έπειτα από διαφωνία του με το βασιλιά , ορκίστηκε πρωθυπουργός και παρέμεινε στο αξίωμα μέχρι τις 06-8-1965 καθ όσον δεν πήρε ψήφο εμπιστοσύνης στην βουλή.

Μετά την κατάρρευση της δικτατορίας των συνταγματαρχών ήταν μέλος του Εθνικού Συμβουλίου. Ο Γ. Αθανασιάδης – Νόβας ήταν παράλληλα ποιητής και πεζογράφος γνωστός με το ψευδώνυμο Γ. Αθάνας. Το 1935 εξελέγη αντιπρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Λογοτεχνών και το 1955 μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ασχολήθηκε και με την δημοσιογραφία Αντιπρόεδρος της Ενώσεως Συντακτών (1926) Συνεργάτης της "Ακρόπολις", πολεμικός ανταποκριτής στους βαλκανικούς πολέμους.

Παντρεύτηκε τη Μαρία Βούλγαρη από τη γνωστή ελληνική οικογένεια της Ρώμης. Την περιουσία του άφησε στο "Ίδρυμα Γεώργιος και Μαρίας Αθανασιάδη - Νόβα" που εδρεύει στη Ναύπακτο.

Πηγή: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας - www.aitnia.gr